Archief

Geitenboer Johan vertelt verhaal met eigen geitenijs

Manon de Boer
juni 14, 2019
Geen reacties

Geitenboerderijen, ik heb er niet zo’n positief beeld van dankzij de Q-koorts. Met name in Brabant zorgde die voor grote problemen. Boeren moesten hun hele veestapel ruimen en honderden mensen werden ziek. Geitenboer Johan van ’t Sant fietste overal tussendoor en behoort met zijn geiten tot de Nederlandse subtop. Samen met Francine van Heerlijke Happen mocht ik een kijkje nemen op zijn bedrijf Lekker Gemekker en we proefden zijn geitenijs.

We kennen allemaal geitenkaas, maar hoe wordt het geproduceerd en wat kun je nog meer met de melk? Ik deel graag het verhaal van boeren, in dit geval geitenboer Johan. Samen met zijn vrouw Elli heeft hij in het buitengebied van Andel, een kleine plaats in Noord-Brabant, geitenboerderij Lekker Gemekker. Ze begonnen 25 jaar geleden en hebben nooit ernstige ziektes gehad. Geen mond-en-klauwzeer, geen Q-koorts. “Dat is gewoon geluk geweest. We zijn gelukkig overal tussen geglipt.”

‘Hobbygeiten’

Toen Johan 25 jaar geleden begon, kwam hij al snel in contact met de Bettinehoeve. Hij mocht daar melk leveren, mits hij binnen vier maanden productie draaide. Eén probleem: hij had nog geen geiten. “Wilde je een goede geit hebben, dan kostte dat 600 gulden. Maar ja, een lam moet eerst nog groeien en geeft pas na 1 jaar melk. Dus heb ik destijds alles dat mekkerde gekocht zodat ik gelijk melk had.”

Zo bouwde hij een eigen veestapel met zijn gekochte ‘hobbygeiten’. Johan: “Door te blijven fokken is er een bijna witte veestapel ontstaan vanuit die bonte bedoeling. Onze veestapel behoort inmiddels tot de subtop van Nederland.”

Witte saanengeit en Nubische geit

De basis van Lekker Gemekker is de productie van geitenmelk. Hoeveel een liter opbreng, hangt af van de hoeveelheid eiwitten en vetten in de melk. Hoe meer eiwitten en vetten, hoe hoger de prijs. Zo’n 95 procent van Johans geiten zijn Witte Saanengeiten. “Die produceren veel melk, waardoor de melkproductie per dag behoorlijk hoog is.”

Om het eiwit- en vetgehalte − en dus de inkomsten − te verhogen heeft Johan inmiddels ook een Nubische geit. Een grijzig ras met hangoren dat minder melk produceert, maar wél een iets hoger vet- en eiwitpercentage heeft. Het resultaat: een goede melkproductie met hogere waarden.

Geitenmelkproductie

In totaal lopen er zo’n 600 geiten rond op de boerderij. Een behoorlijk aantal, zeker als je het vergelijkt met landen als Frankrijk, Griekenland en Spanje. Daar heeft een boer zo’n vijftig geiten en produceert hij zelf geitenkaas voor de lokale markt. In Nederland ligt het gemiddelde een flink stuk hoger: 900 tot 1000 geiten per bedrijf. Reden? De vraag naar geitenmelk is in 25 jaar tijd flink gestegen en de productie groeide van 35 miljoen liter naar liefst 350 miljoen liter!

Bij Lekker Gemekker wordt zo’n 15.000 liter per week geproduceerd. Slechts een klein deel daarvan houdt geitenboer Johan zelf, voor de productie van zijn eigen geitenijs. “Daar ben ik mee begonnen omdat er steeds meer vraag was naar streekproducten. We scheppen alleen op locatie met onze eigen foodtruck. Het belangrijkste is dat ik mijn verhaal kan vertellen met het ijs.”

Tijdens het bezoek mogen we helpen bij het maken van het geitenijs en kunnen we het ook proeven. We maken onder andere amarena-kersenijs en aardbeienijs. Vooral bij het kersenijs proef je duidelijk dat het gemaakt is van geitenmelk: de geitensmaak komt subtiel door en maakt de smaak hartiger. Een echte aanrader.

In de stal

Natuurlijk brengen we ook een bezoek aan de stal en de ruimte waar de lammetjes lopen. Om te voorkomen dat lammeren ziek worden, worden ze direct na de geboorte bij hun moeder weggehaald. “Ze hebben nog geen antistoffen. Niks, noppes nada. Als ze dan worden besmet, worden vroeg ziek en is de kans op overlijden groter. En we willen natuurlijk dat ze zo oud mogelijk worden.”

De bokjes blijven wel tussen de volwassen geiten lopen. Voor de boer zijn ze helaas niet veel waard: ze produceren geen melk en het vlees levert geen geld op. “Er is amper vraag naar in Nederland, omdat we het niet kennen. We zijn wel bezig met het promoten van bokjesvlees.” Een van Nederlands bekendste chef-koks die het vlees promoot is Joris Bijdendijk (Rijks*). Het vlees is namelijk hartstikke smaakvol, mals en multi-inzetbaar. Nu de rest van Nederland nog… Tijdens de lunch liet Jessica Zuurmond van foodtruck Meat Jess ons alvast kennismaken met het vlees, dat ze samen met een wrap, pompoen en aubergine serveerde.

En mocht je je afvragen waarom geiten altijd in de stal staan en niet buiten rondlopen: ze zijn simpelweg te kieskeurig. “Geiten hebben een hekel aan water, is geen graasdier en eet alleen maar gras als het precies de goede lengte heeft en mooi schoon is. Bovendien geven ze geen melk als ze lopen te chagrijnen, dus lopen ze zelden buiten”, lacht Johan.

Dit bezoek is gearrangeerd door Francine van Heerlijke Happen. Groepsfoto’s en foto’s van mij zijn gemaakt door Xander van den Bos van de Bettinehoeve.